Drijvende zonneparken zijn een nieuwe trend. Naast zonnepanelen op daken en op velden worden de eerste zonneparken op zandwinlocaties en gietwaterbassins gerealiseerd. Dit is welkom, want er zijn nog heel veel zonnepanelen nodig om Nederland te verduurzamen. Tot nu toe zijn er geen projecten gerealiseerd op recreatiewater. Een nieuwe studie in opdracht van STIRR en Leisurelands laat zien dat daar wel kansen liggen. 

Grote zonneparken op landbouwgrond stuiten op steeds meer verzet. De toepassing van zonne-energie op water vormt hiervoor een alternatief. Als slechts 4% van het binnenwater in Nederland wordt benut, dan kan voldoende elektriciteit worden geproduceerd voor meer dan 1 miljoen huishoudens. Uiteraard moet er wel rekening worden gehouden met de functies en gebruikers van water.

Bij zonne-energie op recreatiewater is de beleving van het landschap en het zonne-veld van groot belang. Deze beleving verschilt per persoon en vaak ook per type recreant (zoals badgast, visser, wellnessbezoeker). Verwacht wordt dat veel recreanten de ontwikkeling van zonne-energie zullen accepteren, mits het doel ervan wordt uitgelegd en mits de ruimte voor recreatieve activiteiten niet wordt gehinderd. Aandachtspunten zijn de vormgeving en landschappelijke inpassing en het behoud van ecologie op en onder water. Bovendien is de business case nog kwetsbaar.

Er zijn verschillende strategieën waarmee het zonnepark ingepast kan worden. Uitgewerkt zijn de strategieën ‘show & tell’, ‘attractie’ en ‘verhullen’, waarbij er telkens ook kansen bestaan voor meekoppeling. Voorbeelden van meekoppeling zijn steigers voor vissers, duikplekken, kleine paviljoens etc. De strategie ‘show and tell’ gaat uit van het eenvoudig presenteren van een zonnepark dat zorgvuldig wordt gedetailleerd. Voorbeeld van deze strategie is een volledig rond veld met een rustige kleurstelling. Deze strategie is aantrekkelijk omdat de panelen hoe dan ook zichtbaar zullen worden en omdat dit vanuit een reguliere businesscase haalbaar lijkt.

Bij de totstandkoming van een zonneveld op water eisen verzekeraars beveiliging. Vandalisme, diefstal en ongelukken bij het zonneveld dienen voorkomen te worden en daar is nog weinig ervaring mee. Wel zijn er ideeën over drijvende steigers en hekwerk. Er is ook weinig ervaring met drijvende beplanting en met ecologische structuren onder een zonneveld. Tenslotte dient detailontwerp en de kleurstelling van drijvers nader te worden onderzocht.

Een eerste kans ontstaat voor zonnevelden van 2-2,5 hectare, waarbij meedraaiende zonnevelden positiever uitkomen dan statische velden. Het is denkbaar dat binnenkort marktpartijen kunnen worden gevonden die een dergelijk project willen realiseren, waarbij de terreineigenaar niet zelf investeert maar een kleine vergoeding of de groenestroomcertificaten ontvangt, en na verloop van tijd het zonneveld overneemt.
Het onderzoek is uitgevoerd door BlueTerra Energy Experts, Wing en Verheijden Concepten in opdracht van STIRR en Leisurelands.

Bekijk de rapportage: werkboek_zon_op_water_DEF-gecomprimeerd