De ongekend hoge prijzen voor energie door de oorlog in Oekraïne zorgen ervoor dat veel bedrijven voor een enorme uitdaging staan. Tegelijkertijd zijn bedrijven hun verduurzamingsplannen aan het uitwerken. In het webinar van begin februari beschreef BlueTerra al het handelingsperspectief van bedrijven. De huidige situatie maakt de destijds genoemde maatregelen alleen maar nog belangrijker. Hierbij een overzicht van het handelingsperspectief voor bedrijven op de korte, middellange en lange termijn.
Korte termijn
Op korte termijn zijn een aantal acties mogelijk en noodzakelijk. Allereerst is een analyse van de huidige situatie en de impact op het bedrijf cruciaal. Op basis hiervan kan een actieplan worden opgesteld. Houd hierbij rekening met een verdere escalatie. Een tekort aan aardgas is inmiddels een reële mogelijkheid. Het is verstandig om een noodscenario te hebben klaarliggen. Dit kan betekenen dat je onderzoekt of je de productie tijdelijk kunt stilleggen, dat je je energie via een alternatieve route ontvangt of dat je een deel van de productie tijdelijk door een productielocatie in ander werelddeel laat overnemen. Elke oplossing is bedrijfsspecifiek, maar een noodplan hebben is voor elk bedrijf een must.
Daarnaast is sterk inzetten op energiebesparing een belangrijk actiepunt voor de korte termijn. Bedrijven die al een energiebesparingsonderzoek hebben uitgevoerd (bijvoorbeeld een EED-audit) kunnen dit met de huidige energieprijzen en -tarieven nogmaals doorrekenen. Een maatregel die in het verleden minder interessant leek, komt nu mogelijk toch in aanmerking om toe te passen. Daarnaast is meer investeren in isolatie een maatregel die zich snel terugverdient. Denk niet alleen aan hete en koude oppervlakken maar ook aan bijvoorbeeld afsluiters, flenzen en waterleidingen. Ook het checken van condenspot- en persluchtlekkages is een no-brainer. Energiemonitoring is een volgend actiepunt. Door goed je verbruikspatroon te monitoren kun je nagaan of er sluipverlies zit in bepaalde apparaten of toepassingen die niet zijn uitgeschakeld, te lijden hebben onder stilstandverliezen of bijvoorbeeld te hoog staan afgesteld.
Middellange termijn
Naast acties die je meteen kunt uitvoeren, vergen andere maatregelen meer voorbereidingstijd. Gebouwverbeteringen aanbrengen zoals het vervangen van glas door HR++ glas en de aanschaf van ledverlichting zijn een paar voorbeelden. Ook de installatie van een warmtepomp, een economiser, een warmte- of stoombuffer, PV-panelen of andere energieopweksystemen zijn maatregelen die je op de middellange termijn kunt aanpakken. Bedrijven met een WKK kunnen daarnaast kritisch kijken of deze flexibel(er) ingezet kunnen worden. Misschien zijn verbeteringen mogelijk door ander start-stop-gedrag, deellastgedrag of koudluchtbedrijf. Als de E-prijzen laag zijn kun je de WKK uitzetten en overgaan op gas terwijl je elektriciteit inkoopt van het net. Hiermee kun je je kosten optimaliseren en verlaag je je CO2-emissie. Ook de aanschaf van een E-boiler kan interessant zijn. Met de SDE++ subsidie kun je op dit moment vrij snel tot een interessante business case komen. Je hebt E-boilers in de grootte van 1 ton per uur tot 30 ton per uur. Toch is het niet voor alle bedrijven geschikt. Voor bedrijven waar geen WKK staat kan het een probleem zijn om je netverbinding te verzwaren omdat de infrastructuur ervoor niet is voorzien. Maar bij bedrijven die al een WKK hebben, is er vaak al sprake van een zware netverbinding. Hier wordt het extra toevoegen van zo’n E-boiler vrij eenvoudig.
Vraagsturing is nog een aspect waar bedrijven rekening mee kunnen houden. In de industrie heeft dit thema nog maar weinig aandacht gehad. Als je je product of halffabricaat kunt bufferen en je mogelijk ook je productie zonder problemen tijdelijk kunt stilzetten, kun je inspelen op de volatiliteit van de energieprijzen.
Langere termijn
Naast focus op de korte en middellange termijn is een langetermijnstrategie nodig. Hierbij gaat het om een fundamentele analyse van je product, je productieproces en de gehele keten (ook wel scope 1, 2 , 3). Is je product en je productieproces nog toekomstbestendig in een wereld die uitgaat van low carbon of nulemissie tegen 2040 en 2050? En hoe ziet je LCA (levenscyclusanalyse) eruit? Dergelijke onderzoeken voeren we samen met onze klanten uit om te komen tot passende maatregelen. Het is daarbij belangrijk dat je rekening houdt met alle verwachte ontwikkelingen wat betreft de prijzen, fiscaliteit en CO2-prijsontwikkeling.
Hier ligt de focus doorgaans wat zwaarder op CO2-reductie, in lijn met de Europese en landelijke doelstellingen. Breng je je CO2-emissie omlaag, dan zullen de kosten die hieraan zijn gekoppeld eveneens dalen. Je wordt minder kwetsbaar voor de hoge CO2– en energieprijzen en volatiliteit terwijl het bijkomende effect is dat je minder NOx en fijnstof uitstoot. Het komt je imago ten goede en je bent bezig met maatschappelijk verantwoord ondernemen richting je omgeving, klant en werknemers.
De energietransitie vraagt om radicale veranderingen en het vroegtijdig anticiperen is cruciaal om de overstap te kunnen maken. Bij de langetermijnstrategie is het van belang om rekening te houden met verschillende (prijs)scenario’s. Hoe de energievoorziening er precies uit gaat zien is op dit moment lastig te voorspellen. De onzekerheid qua prijzen en beschikbaarheid van de energiedrager moet daarom goed worden meegewogen zodat een weloverwogen verduurzamingsstrategie kan worden gekozen.
Leg je vervolgens de maatregelen die voortkomen uit je onderzoek, vast in een tijd- en investeringsschema, dan ontstaat een roadmap die inzicht biedt in welke maatregelen wanneer richting 2030-2040 kunnen worden genomen, om een lock-in te voorkomen. De maatregelen kunnen een grote impact hebben op je bedrijfsvoering. Daarom is het belangrijk deze roadmap nu al op te stellen. Je kunt hierdoor bovendien veel beter rekening houden met verbouwings- of onderhoudsplannen die al gepland staan.
Tot slot kun je nagaan of op het bedrijventerrein waar je bent gevestigd, samenwerken met collega-bedrijven mogelijk is. Door krachten te bundelen – denk aan bijvoorbeeld uitwisseling van restwarmte of gezamenlijk investeren in wind of zonne-energie – kom je mogelijk sneller tot rendabele oplossingen. Vaak is de locatie bepalend voor je mogelijkheden en je strategie. Je locatie speelt qua energievoorziening een veel bepalendere rol dan in het verleden.
Aanpak
BlueTerra Energy Experts heeft een geruime ervaring in het ontwikkelen en uitvoeren van zowel de korte, middellange als lange termijnstrategie bij de industrie en de tuinbouw. Benieuwd wat BlueTerra op dit gebied voor uw bedrijf kan betekenen in deze roerige tijden? Neem dan contact op Stijn Schlatmann voor meer informatie.