Op 8 maart organiseerde BlueTerra haar jaarlijkse tuinbouw energiedag. Voor dit jaar lag de focus op de weg naar een klimaatneutrale glastuinbouw.
Visie naar 2030
Na de opening van Stijn Schlatmann, trapte Sjaak van der Tak namens Glastuinbouw Nederland af. De glastuinbouw is al geruime tijd bezig met de energietransitie en is daarmee verder in het bereiken van de klimaat doelen dan andere sectoren. Als brancheorganisatie wil Glastuinbouw Nederland gaan voor een klimaat neutrale sector in 2040. Dit kan alleen door intensieve samenwerking binnen- en buiten de sector en met de beschikbaarheid van (externe-) CO2 en elektriciteit.
Met deze voorwaarden zijn er diverse mogelijkheden om elke teelt fossiel vrij te maken, zoals Feije de Zwart (Wageningen UR) toelichtte. Rekening houdend met de verwachte ontwikkelingen, zullen warmteterugwinning uit de kas en geothermie een steeds grotere rol gaan spelen.
Duurzame warmte
Juist op het gebied van geothermie is er nog veel onbekend, waarmee projecten risicovol blijven. EBN heeft de opdracht gekregen om deze risico’s te verkleinen. Hiervoor wil EBN als onafhankelijke partij actief participeren in geothermie projecten en daarbij specifieke ondergrond kennis beschikbaar maken voor de gebruikers.
Naast geothermie is er in Zuid-Holland ook een groot project gaande om industriële restwarmte beschikbaar te maken voor tuinders. Tussen plannen en realisatie zit een heel traject, zoals Gerdien Priester van de provincie Zuid-Holland toelichtte. Toch nadert het project het punt van realisatie, waarmee duidelijk wordt welke combinaties van lokale en regionale warmtebronnen beschikbaar zijn.
Voor individuele tuinders zijn er vooral mogelijkheden door de inzet van biomassa. Hoewel de traditionele houtsnippers nog ruim voorradig lijken zullen er meer regionale tekorten gaan ontstaan, aldus Jeroen Larrivee van BlueTerra. Voor nieuwe installaties is het daarom raadzaam om ook alternatieve brandstof vormen te onderzoeken, zoals shreds en houtpellets.
Voorbereid op de toekomst
Ook zonder vernieuwing van de warmtevoorziening kunnen tuinders zich actief voorbereiden op de komende transitie. Zo ontwikkeld LED verlichting zich steeds sterker als alternatief voor de traditionele HPS/SON-T verlichting. Hoewel dit de energievraag fors reduceert, moet het kleurenpalet wel afgestemd worden op het gewas, zoals Arie de Gelder (Wageningen UR) toelichtte.
Voor kassen met lagetemperatuur warmtesystemen en een warmtebuffer kan de toepassing van zonthermie een interessante aanvulling zijn op de reguliere warmtevoorziening. Robbert van Diemen (HRSolar Projects) lichte deze mogelijkheden toe, waaruit bleek dat een groot deel van de zomerse warmtevraag (droogstoken) gedekt kan worden met een minimaal benodigd oppervlakte en een lage investering.
Als afsluiter illustreerde Nick ten Asbroek (Frames) de samenwerking tussen industrie en glastuinbouw door een impressie te geven van CO2-afvang uit biomassa in Sirjansland. Door het industriële zuiveringsproces van gassen te optimaliseren, kan dit proces ook toegepast worden bij middelgrote houtketels. Hiermee kunnen tuinders met een geschikte houtstookinstallatie zuivere CO2 produceren voor de bemesting van hun eigen gewassen.
Presentaties Glastuinbouwdag 2019
BlueTerra – Vooruitzichten biomassa
EBN – Opschaling aardwarmte
WUR – Warmteterugwinning en fossielvrij
Glastuinbouw Nederland – visie Klimaatakkoord
HRSolar Projects – Duurzaam verwarmen in de glastuinbouw
Programma Glastuinbouwdag 2019
Provincie Zuid-Holland – Ontwikkelingen warmtenetten ZH
WUR – Planten en LED
Frames – CO2 capture from biomass combustion